خداوند در سوره لقمان آیه ۲۳ می فرماید:

اعوذبالله‌من‌الشیطان‌الرجیم

بسم الله الرحمن الرحیم

«وَمَن کَفَرَ فَلَا یَحْزُنکَ کُفْرُهُ إِلَیْنَا مَرْجِعُهُمْ فَنُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُوا إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ»

آن کسان که کافر شده اند کفرشان تو را غمگین نسازد بازگشت‌شان نزد ماست پس به کارهایی که کرده اند

آگاهشان می کنیم زیرا خدا به آنچه در دلها می گذرد آگاه است

در هنگام خواندن سوره ی فصلت آیه ۵۱ از حزب نود و هفتم قرآن کریم می خوانیم که می فرماید:

وَإِذَآ أَنْعَمْنَا عَلَى الْإِنسَانِ أَعْرَضَ وَ نََا بِجَانِبِهِ وَإِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ فَذُو دُعَآءٍ عَرِیضٍ

‏ترجمه

و هرگاه به انسان کافر نعمتى بخشیم، روى گرداند و خود را کنار کشد و هرگاه شرّى به او رسد پس دعایى طولانى کند.

نکته ها

کلمه‏ ى «نَأى‏» به معناى دور شدن است؛ و هرگاه با واژه «جانب» بکار رود، کنایه از تکبّر و غرور است.

«نأى‏ بجانبه» یعنى به خاطر نعمت و رفاه مغرور شد و متکبرانه خود را کنار کشید. کلمه ‏ى

«عریض» به معناى پهن و کنایه از دعاى زیاد است.

خداوند در سوره احقاف آیه ۲۱ می فرماید:

اعوذبالله‌من‌الشیطان‌الرجیم

بسم الله الرحمن الرحیم

«وَاذْکُرْ أَخَا عَادٍ إِذْ أَنذَرَ قَوْمَهُ بِالْأَحْقَافِ وَقَدْ خَلَتْ النُّذُرُ مِن بَیْنِ یَدَیْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ

إِنِّی أَخَافُ عَلَیْکُمْ عَذَابَ یَوْمٍ عَظِیمٍ»

و یاد کن برادر قوم عاد- هود- را آنگاه که قوم خود را در سرزمین احقاف بیم مى‏‌داد- و پیش از او و پس

از او بیم‌‏کنندگان بگذشتند- که جز خداى را نپرستید، که من بر شما از عذاب روزى بزرگ مى‏‌ترسم.

خداوند در سوره زمر آیه ۲۲ می فرماید:

اعوذبالله‌من‌الشیطان‌الرجیم

«أَفَمَن شَرَحَ اللَّهُ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ فَهُوَ عَلَى نُورٍ مِّن رَّبِّهِ فَوَیْلٌ لِّلْقَاسِیَهِ

قُلُوبُهُم مِّن ذِکْرِ اللَّهِ أُوْلَئِکَ فِی ضَلَالٍ مُبِینٍ»

آیا کسی که خدا دلش را بر روی اسلام گشود و او در پرتو نور پروردگارش جای دارد ، همانند کسی

است که ایمان ندارد ? پس وای بر سخت دلانی که یادخدا در دلهاشان راه ندارد ، که در گمراهی آشکار هستند

خداوند در سوره فرقان آیه ۵ می فرماید:

اعوذبالله‌من‌الشیطان‌الرجیم

بسم الله الرحمن الرحیم

«وَقَالُوا أَسَاطِیرُ الْأَوَّلِینَ اکْتَتَبَهَا فَهِیَ تُمْلَى عَلَیْهِ بُکْرَهً وَأَصِیلًا»

و (کافران) گفتند : این (قرآن) اساطیر پیشینیان است که هر صبح و شام بر

او املا می شود و او می نویسدش

خداوند در سوره یونس آیه ۷ الی ۸ می فرماید:

اعوذبالله‌من‌الشیطان‌الرجیم

بسم الله الرحمن الرحیم

«إَنَّ الَّذِینَ لاَ یَرْجُونَ لِقَاءنَا وَرَضُواْ بِالْحَیاهِ الدُّنْیَا وَاطْمَأَنُّواْ بِهَا وَالَّذِینَ هُمْ عَنْ آیَاتِنَا غَافِلُونَ

* أُوْلَـئِکَ مَأْوَاهُمُ النُّارُ بِمَا کَانُواْ یَکْسِبُونَ»

کسانی که به دیدار ما امید ندارند و به زندگی دنیا خشنود شده و بدان آرامش یافته اند و آنان که

از آیات ما بی خبرند*به کیفر کارهایی که می کرده اند ، جایگاهشان جهنم است

خداوند در سوره یوسف آیه ۸۶ می فرماید:

اعوذبالله‌من‌الشیطان‌الرجیم

بسم الله الرحمن الرحیم

« قَالَ إِنَّمَا أَشْکُو بَثِّی وَحُزْنِی إِلَى اللَّـهِ وَأَعْلَمُ مِنَ اللَّـهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ»

گفت: «من غم و اندوهم را تنها به خدا می‌گویم (و شکایت نزد او می‌برم)! و از خدا چیزهایی

می‌دانم که شما نمی‌دانید! *****

در تفسیر المیزان در ذیل این آیه آمده است:

در مجمع البیان گفته است: کلمه (بث ) به معناى اندوهى است که صاحبش نتواند

آنرا کتمان کند و ناگزیر آنرا مى پراکند، و هر چیزیرا که پراکنده و متفرق کنى آنرا بث کرده اى،

و بهمین معنا است در آیه (و بث فیها من کل دابه ).

پس در آیه مورد بحث کلمه مذکور، مصدرى است در معناى اسم مفعول. و حصرى که

در جمله (انما اشکو…) است از باب قصر قلب است و در نتیجه مفادش این مى شود که من

اندوه فراوان و حزن خود را به شما و فرزندان و خانواده ام شکایت، نمى کنم و اگر شکایت کنم

در اندک زمانى تمام مى شود و بیش از یک یا دو بار نمى شود تکرار کرد همچنانکه عادت

مردم در شکایت از مصائب و اندوه هاشان چنین است، بلکه من تنها و تنها اندوه و حزنم

را به خداى سبحان شکایت مى کنم، که از شنیدن ناله و شکایتم هرگز خسته و ناتوان

نمى شود، نه شکایت من او را خسته مى کند و نه شکایت و اصرار نیازمندان از بندگانش،

(و اعلم من اللّه ما لاتعلمون – و من از خداوند چیرهایى سراغ دارم که شما نمى دانید)،

و بهمین جهت بهیچ وجه از روح او ماءیوس و از رحمتش ناامید نمى شوم. و

در اینکه گفت (و اعلم من الله ما لا تعلمون ) اشاره اى است اجمالى به علم یعقوب به خداى تعالى،

و اما اینکه این چگونه علمى بوده ؟ از عبارت قرآن استفاده نمى شود، مگر همان مقدارى که

مقام، مساعدت کند، همچنانکه در سابق هم اشاره کردیم.

خداوند در سوره فرقان آیه ۶ می فرماید:

اعوذبالله‌من‌الشیطان‌الرجیم

بسم الله الرحمن الرحیم

«قُلْ أَنزَلَهُ الَّذِی یَعْلَمُ السِّرَّ فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ إِنَّهُ کَانَ غَفُورًا رَّحِیمًا»

بگو این کتاب (قرآن) را کسی نازل کرده است که نهان آسمانها و زمین را می داند و آمرزنده و مهربان است

خداوند در سوره لقمان آیه ۱۱ می فرماید:

اعوذبالله‌من‌الشیطان‌الرجیم

بسم الله الرحمن الرحیم

«هَذَا خَلْقُ اللَّهِ فَأَرُونِی مَاذَا خَلَقَ الَّذِینَ مِن دُونِهِ بَلِ الظَّالِمُونَ فِی ضَلَالٍ مُّبِینٍ»

این آفرینش خداست پس به من بنمایانید آنها که غیر او هستند

چه آفریده اند بلکه ظالمان در گمراهی آشکاری هستند